Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η Τήλε-ιατρική ορίζεται ως η παροχή υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας εκεί όπου η απόσταση και η διαθεσιμότητα σε εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό είναι κρίσιμος παράγοντας, με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) για την ανταλλαγή έγκυρης πληροφορίας, για διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη ασθενειών, για έρευνα και αξιολόγηση και για τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των απομακρυσμένων μονάδων υγείας με απώτερο στόχο την προώθηση της υγείας των ατόμων και των κοινοτήτων τους.
Το Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής αναμένεται να δώσει λύση σε χρόνια προβλήματα που έχουν οι πληθυσμοί νησιωτικών και απομακρυσμένων περιοχών της χώρας σε σχέση με τη δυνατότητα πρόσβασης σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας. Το σύστημα αυτό βασίζεται στη διάκριση μονάδας Σταθμού Ιατρού Συμβούλου (Σ.Τ.Ι.Σ.) και μονάδας Σταθμού Θεράποντος Ιατρού Ασθενούς (Σ.Τ.Ι.Α.). O εξοπλισμός της Τηλεϊατρικής θα εγκατασταθεί σε 43 σημεία. Οι υπηρεσίες που θα παρασχεθούν άμεσα προς τον πολίτη στα πλαίσια της παρούσας προτεινόμενης πράξης είναι η Τηλεδιάγνωση - Τηλεσυμβουλευτική, η Τηλε-εκπαίδευση, η Τηλεϊατρική για επείγοντα περιστατικά και η Τηλεψυχιατρική. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του συστήματος είναι το υπερ-υψηλής ευκρίνειας σύστημα εικονικής συνάντησης που προσομοιώνει την εμπειρία της συμμετοχής σε μία συνάντηση «πρόσωπο με πρόσωπο» ανεξάρτητα από τη γεωγραφική θέση του συνομιλητή. Οι περιπτώσεις που ενδείκνυται η χρήση της Τηλεϊατρικής είναι η συστηματική παρακολούθηση ασθενών με χρόνιες παθήσεις, οι διαγνώσεις ασθενειών που δεν εμπίπτουν στη διαδικασία του επείγοντος, αλλά απαιτείται εξειδικευμένη δεύτερη γνώμη, η παρακολούθηση ασθενών σε μετεγχειρητική φάση, καθώς και οι προγραμματισμένοι έλεγχοι υγείας.
Ο ρόλος του Ε.Κ.ΕΠ.Υ. στο Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής
Η αρχιτεκτονική του συστήματος βασίζεται στο Κέντρο Δεδομένων το οποίο εγκαταστάθηκε στο Ε.Κ.ΕΠ.Υ. Στο Κέντρο Δεδομένων είναι εγκατεστημένος ο εξοπλισμός ελέγχου όλου του δικτύου Τηλεϊατρικής, ο οποίος περιλαμβάνει απαραίτητο δικτυακό εξοπλισμό και ευρυζωνική πρόσβαση στο δίκτυο κορμού ( συμπεριλαμβάνει τους κεντρικούς δικτυακούς μεταγωγούς και το σύστημα δικτυακής ασφάλειας σε διάταξη πλεονασμού (redundancy), εξυπηρετητές τηλεϊατρικής, εξυπηρετητή τηλεϊατρικής πύλης, IP τηλεφωνικό κέντρο, σύστημα κέντρου υποδοχής κλήσεων, μεταγωγό εικονοδιάσκεψης με τους κωδικοποιητές/αποκωδικοποιητές εικόνας, κεντρικό σύστημα διαχείρισης, καθώς και μέσα ψηφιακής αποθήκευσης (data storage) όπως απαιτούνται από τις ανάγκες εξυπηρετητών.
Οφέλη που προκύπτουν από το Έργο προς τους πολίτες
Τα οφέλη που προκύπτουν από το Έργο της Τηλεϊατρικής προς τους πολίτες, είναι τα εξής:
- Δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών από γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές (με δυσκολία πρόσβασης στα μεγάλα Περιφερειακά νοσοκομεία) σε υψηλού επιπέδου ιατρική & ψυχιατρική φροντίδα.
- Μείωση του κόστους πρόσβασης στις υπηρεσίες αυτές από τους πολίτες που απαιτείται να επικοινωνούν σε τακτική βάση με τον ειδικό ιατρό που τους παρακολουθεί. (π.χ. κατά τη διάρκεια μακράς ανάρρωσης, μετεγχειρητικής περιόδου ή τακτικής ψυχολογικής υποστήριξης).
- Δημιουργία προϋποθέσεων αναζωογόνησης της υπαίθρου μέσω της αναβάθμισης ημιαστικών και αγροτικών (ορεινών ή νησιωτικών) περιοχών όπου ο ένας από τους λόγους εγκατάλειψής τους τα προηγούμενα χρόνια από μόνιμους κατοίκους ήταν η έλλειψη επαρκούς ιατρικής φροντίδας.
- Πρόσβαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας (σε έκτακτη ή τακτική βάση) ακόμα και σε περιπτώσεις όπου οι καιρικές συνθήκες (χιόνια στις ορεινές περιοχές, άνεμοι στα πελάγη) δεν το επιτρέπουν.
- Ενίσχυση του θεσμού του Ε.Σ.Υ.
- Μείωση του κόστους παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγείας σε περιοχές με μειωμένη πληθυσμιακή πυκνότητα.
- Μείωση της καθημερινής επιβάρυνσης των νοσοκομείων αναφοράς από απλά περιστατικά ή τακτικές επισκέψεις σε γιατρούς ειδικοτήτων τα οποία θα μπορούσαν να είχαν τακτοποιηθεί χωρίς να απαιτηθεί η μετακίνηση του ασθενούς μέσω τηλεϊατρικής
- Βελτίωση της πρόσβασης σε εκπαίδευση και κατάρτιση υψηλού επιπέδου από τους γιατρούς και νοσηλευτές των απομακρυσμένων Κέντρων Υγείας.
- Έμπρακτη υποστήριξη των νέων γιατρών στις περιοχές αυτές στο δύσκολο έργο τους.
- Ουσιαστική αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού στα νοσοκομεία αναφοράς με εύκολο τρόπο χωρίς να απαιτούνται μετακινήσεις, αποσπάσεις ή άλλες ενέργειες υψηλού λειτουργικού κόστους για το Ε.Σ.Υ.
- Διασύνδεση της ακαδημαϊκής κοινότητας (Ιατρικές και Νοσηλευτικές Σχολές) με τα απομακρυσμένα σημεία για πρακτική άσκηση.
- Δικτύωση των πρωτοβάθμιων μονάδων υγείας σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχεδιαμό του Υ.Υ.Κ.Α.
- Άμεση αξιοποίηση πόρων του Ε.Σ.Π.Α. με ένα έργο υψηλής απόδοσης (κοινωνικό και οικονομικό όφελος) σε σχέση με το πραγματικό του κόστος. Σε πραγματικές τιμές το κόστος δεν ξεπερνάει το λειτουργικό κόστος ενός μεγάλου κεντρικού νοσοκομείου για δύο μήνες.
- Άμεση οικονομική ελάφρυνση για τον ωφελούμενο πληθυσμό από το κόστος (άμεσο και έμμεσο – π.χ. απώλεια ωρών/ημερών εργασίας) μετακίνησης προς τα κεντρικά Νοσοκομεία.
- Μείωση της επιβάρυνσης των εξωτερικών ιατρείων των νοσοκομείων από τακτικά περιστατικά ή προγραμματισμένες επισκέψεις και του κόστους διαχείρισης τους.
- Μείωση του απαιτούμενου αριθμού και του κόστους μετακίνησης των γιατρών ειδικοτήτων από το Νοσοκομείο Αναφοράς στα υποστηριζόμενα Κέντρα Υγείας για τακτικές επισκέψεις.
- Δυνατότητα τηλεδιασκέψεων υψηλής ποιότητας με αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους μετακίνησης για διοικητικά στελέχη του Υπουργείου Υγείας, των Υ.ΠΕ. και των Νοσοκομείων.
- Ενίσχυση της στρατηγικής επιλογής της πράσινης ανάπτυξης. Με την κατακόρυφη μείωση των μετακινήσεων ως συνέπεια της χρήσης υποδομών τηλεϊατρικής έχουμε άμεση μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και έμμεση μείωση του σχετικού κόστους για την εθνική οικονομία.
- Ταυτόχρονα, η εξειδίκευση εταιρειών πληροφορικής αλλά κυρίως του νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού του Ε.Σ.Υ. σε ένα πολύ προηγμένο σύστημα τηλεϊατρικής θα συμβάλει προκειμένου να αποκτήσει η χώρα ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στην ΝΑ Ευρώπη & τη Μέση Ανατολή σε σχέση με τη διαδικασία σχεδιασμού, εγκατάστασης και παραγωγικής λειτουργίας συναφών συστημάτων.